Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, ‘Toprak Bayramı’ hasebiyle yayımladığı bildirisinde, iklim değişikliğinin olumsuz tesirlerinin artması, temel besin eserlerinde dünyada kelam sahibi olan Rusya ve Ukrayna’da yaşanan savaşın, 2 yıldır süren COVID-19 salgını sürecinin, birçok ülkede yaşanan ekonomik kriz üzere problemlerin dünyada besine ulaşımda tedirginlik oluşturduğunu bildirdi.
Gıda için toprağın kıymetine işaret eden Bayraktar, şu değerlendirmede bulundu: “Toprak, bazıları için üzerine onlarca kat bina inşa edilebilir bir arsa, bazıları için bir yerden bir yere en kısa müddette üzerinde ulaşım sağlanan kara kesimi, bazılarına nazaran de dededen kalma tapularla zenginliktir. İnsanlığın besine ulaşımını sağlayan toprak, çiftçilerimiz için ise en bedelli varlıktır. Toprak, çiftçilerin geçimini sağladığı, üzerinde üretimini sürdürdüğü ekmek teknesidir. Elbette hepsinin ötesinde bu ülkeye gönülden bağlı olan herkesin canından aziz bilip vatanım dediği toprağımız bizler için ebediyen kutsaldır ve o denli kalacaktır.”
Bayraktar, Türkiye’de tarım yerleri ile kırsal bölgelerdeki genç nüfusun azaldığını vurgulayarak, maliyetler nedeniyle çiftçinin üretmekte isteksiz davrandığını belirtti.
Ülkede toprakların yeteri kadar korunamadığının altını çizen Bayraktar, şunları kaydetti: “Topraklarımızın tuzluluk, çoraklaşma, yanlış kullanım üzere nedenlerle kalitesi bozulmakta ve öteki taraftan da erozyon, gaye dışı kullanımla topraklarımız kaybedilmektedir. Ayrıyeten, tarım yerlerimizin küçük, modüllü, dağınık, çok paylı olması ve sulama imkanlarının hala yetersizliğiyle verimli kullanımı da sağlanamamaktadır. Türkiye’nin, uzun ömürlü bitkilerle birlikte toplam arazi ölçüsü 1990-2020 periyodunda 27,9 milyon hektardan 23,1 milyon hektara geriledi. Yani 30 yıllık bir süreçte 4,8 milyon hektar tarım yerini kaybettik.”
“6,7 milyon hektara yakın bir alanda üretim yapamıyoruz”
Bayraktar, Türkiye’de en fazla tarım toprağına sahip olan Konya’da, son 10 yılda tarım alanlarının yüzde 10,5 azaldığına dikkati çekti.
Dünyada ve ülkede besin fiyatlarının süratle arttığı bir periyotta Türkiye’nin topraklarını boş bırakma lüksünün olmadığına işaret eden Bayraktar, şu tabirleri kullandı: “Stratejik eserlerimizden buğdayın 2021 ekim alanı 6,7 milyon hektardır. Biz, buğdayın ekim alanına yakın bir alanda ülke olarak üretim yapamıyoruz. 6 milyon hektar alanda çiftçiye endüstricinin talep ettiği kaliteli üretimi yaptırabilmeliyiz. Bunu başarabilirsek, 2021 yılında yapılan toplam 8,1 milyon ton buğday ithalatına muhtaçlık duymak bir yana ihracat yaparak tarımın ülke iktisadına katkısını artırabiliriz. Öteki taraftan üretim planlamasının yapılamaması, kelamda değil, tarafların hakkını koruyan gerçek manada kontratlı üretimin yaygınlaştırılamaması, artan üretim maliyetleri, eser satış fiyat meçhullüğü üzere nedenler, çiftçinin dönemsel karar almasına neden olmaktadır. Tarımda plansızlık ve kontrolsüzlük, üretimin biçimini de değiştirmektedir.”
Bayraktar, yapılan çalışmalara karşın tarım topraklarındaki tehditlerin devam ettiğine dikkati çekerek, topraklar kaybedilirse ve üretimde yeterlilik sağlanmazsa dünyadan eser bulma imkanının azalacağı ikazında bulundu.
Bir karış dahi kaybedecek toprağın olmadığını vurgulayan Bayraktar, şöyle devam etti: “Gıda garantisi için toprağın olmazsa olmaz olduğu şuurunu bütün toplumda tıpkı seviyede oluşturmak ve bu şuurla topraklarımıza sahip çıkmak zorundayız. Topraklarımızı koruyabilir, üretim yapabilecek çiftçiyi tarlada tutabilirsek, bu krizlerden çok daha az etkileneceğimiz ortadadır. Ülkemizde her yıl binlerce dekar verimli birinci ve ikinci sınıf tarım yeri, çeşitli sebepler nedeniyle elden çıkıyor. Kara yollarını ve kentlerin gelişimini projelendirirken, verimli tarım toprakları yerine tarıma elverişli olmayan, daha verimsiz yerlerin kullanılmasına ihtimam gösterilmeli.”
Alternatif marjinal tarım toprakları mevcutken, verimli tarım topraklarını tarım dışı maksatlarla kullanmanın büyük bir savurganlık olduğunun altını çizer Bayraktar, birinci sınıf sulamaya uygun tarım yerlerinin imara açılmasına asla müsaade verilmemesi, bu yerlerin üzerine sanayi tesisleri, kentler kurulmaması gerektiğini belirtti.
Büyükşehir belediyelerine de tarıma kaynak ayırmaları davetinde bulunan Bayraktar, Valilikler ve büyükşehir belediyelerinin verimli tarım yerlerinin korunması konusunda hassas hareket etmelerinin kıymetini vurguladı.
Meraların tespit, tahdit, tahsis ve ıslah çalışmalarının da süratle tamamlanması ve maksat dışı kullanımının önlenmesi gerektiğini kaydeden Bayraktar, şunları söyledi: “Toprak Müdafaa şuraları verimli yerleri korumak için faal çalıştırılmalı. Besin krizinin tesirlerini her geçen gün daha fazla yaşadığımız bugünlerde, sit alanı kapsamında muhafaza altına alınmayan hiçbir ovamızın kalmamasını istiyoruz. Bu topraklar evlatlarımıza bırakacağımız en kıymetli miras olacaktır. Toprağımızın değerinin herkesçe çok yeterli bilindiği, toprağı yönetenlerden kullanana kadar her kısmın ona hürmet duyarak hareket edeceği günler temennisiyle Toprak Bayramı’nızı kutluyorum.”