Burcu GÖKSÜZOĞLU
Ekonomide kıymetli bir süreçten geçiyoruz TL nin alım gücünün düştüğü enflasyonun arttığı bir eryaman Escort devirdeyiz Buna rağmen liralaşma stratejisi çerçevesinde TCMB ve BDDK tarafından alınan tedbirler var Bu tedbirler sizi nasıl etkiliyor
Pandemi sonrasında biraz yaşadığımız sakinliğin gerisinden süratli bir toparlanma sürecine girdik Bu sincan Escort bize biraz alışılmış yurt dışının tesiriyle birlikte gerisinden Ukrayna Rusya Savaşı ister istemez güç fiyatlarında emtia fiyatlarında bir artış formunda yansıdı İçerde kurlardaki hareketlilik beraberinde ister istemez ithalat yoluyla fiyatlara etlik Escort yansıdı ve enflasyonda beklenenin üzerinde bir artışa yol açtı Kur Muhafazalı Mevduat hesabının gündeme gelmesi aslında kurdaki hareketliliği değerli ölçüde dizginledi Ve Türk Lirası liralaşma dediğimiz bir yeni bir yapıya bizi büründürdü Bankacılık dalı açısından baktığımızda pasifler içerisinden TL nin hissesinde değerli bir düzelme güzelleşme yapılmış durumda Bu doğal beraberinde vadelerin uzamasına da imkan verdi Bankacılık bölümü açısından KKM ile birlikte gelen bu yapı bizim pasifimizin hem TL yükünün artmasına hem de vadelerin uzamasına münasebetiyle olumlu manada bir etkilenmeye yol açtı Lakin enflasyondaki hareketlilik beraberinde ister istemez bir kadro önlemleri de alma gereksinimi hissettirdi Enflasyonist ortamda kredi tarafından geldiği için evvel Merkez Bankası nın gerisinden BDDK nın aldığı önlemlerle hem kredi büyümesini denetim altına almak hem bu manada kurdaki hareketliliği yönetmek ismine kıymetli bir adımdı Bunun tesirlerini görüyoruz bunun doğal makro ihtiyati önlemler beraberinde kredi büyümesini frenlemiş durumda 6 aylık bir büyümenin bundan sonraki süreçte birebir süratle devam etmeyeceğini öngörüyorum
KREDİ KULLANDIRIMI OLAĞANA DÖNDÜ
BDDK tedbiri sonrası bölümde ve şirketlerde baş karışıklığı oldu sonrasında kimi açıklamalar yapıldı Bu karışıklık tam olarak giderildi mi
Cuma akşamı açıklama olunca ister istemez bir belirsizlik vardı Gerisinden bir açıklama yayınlandı Kredi kullanılabilir diye bir ön açıklama vardı Ve pazartesi gününden itibaren tüm kurumlar bizim kendi bankamız da dahil olmak üzere kapsama girecek olan firmaların durumlarını tespitle geçti Evvel alışılmış belirsizlik büyüktü fakat akabinde BDDK ile olan irtibat ve sorulara verilen yanıtla bir arada salı gününden itibaren bir olağanlaşmanın içerisine girdik Şu anda kredi kullanımları artık olağan seyirde devam ediyor
BDDK nın belirlediği kapsama giren firmalarla ilgili bir kredi kullanımında kısmı bir daralma yaşanacaktır Makroihtiyatı önlem emeli kredi büyümesini hem daha sağlıklı yapmak hem de belirlenmiş yapılandırılmış kesimlere yönelik olarak üretime ihracata istihdama yönelik olarak bu kredilerin kullanımını gerçekleştirmek Bilhassa bu döviz alımına yönelen bir kredi kullanımı varsa da bunu asıl hedefine üretime istihdama yönelik olarak kullanımını sağlamak hedefiyle yönlendirmekti Bundan sonra her banka artık kendi önlemini aldı 300 e yakın kurumu ilgilendiriyor Münasebetiyle bankacılık dalında çalışılan firma adedi olarak bakıldığında bu yönetilebilir bir durum Hasebiyle bundan sonra artık büyük ölçüde belirsizlik ortadan kalkmış vaziyette herkes olağan tekrar BDDK ve Merkez Bankası nın öngördüğü koşullar çerçevesinde kullandırım faaliyetlerini sürdürüyor
KREDİYİ DİKKATLİCE KULLANDIRIYORUZ
Kredi kullanımından dövize talep ne kadar oluyordu pekala Ve krediler yavaşladı dediniz kredi büyümesi bu yıl ne olacak
İster istemez burada bir yavaşlama kelam konusu zira maliyetler de artmaya başladı Merkez Bankası nın zarurî karşılığa getirdiği düzenlemeler ister istemez kredi maliyetlerine yansımış durumda Kredi maliyetlerinin yükseldiği ortamda artık TL krediler çok cazip olmaktan çıkmış vaziyette Bundan 1 ay 1 5 ay evvel yüzde 20 ler düzeyinde olan TL kredilerin maliyeti şu anda yüzde 30 ların üzerine çıkmış durumda Hasebiyle bu da yatırımcı açısından eski cazibesini yitiriyor daha dikkatli daha seçerek kullandırılıyor Bankalar da buna yönelik olarak kullandırdığı kredinin nereye gittiğini takip ettiği için dediğim üzere yatırım istihdam ihracat yüklü sektörel tercihler kelam konusu olduğu için burada daha dikkatli bir kullandırım kelam konusu Bu ister istemez kredi büyümesini bir ölçü frenliyor Burada dediğim üzere yüzde 60’lara varan bir trend kelam konusuydu yılbaşından itibaren gerçekleşen lakin bu yılsonuna gerçek yüzde 40’ın da altında bir büyümeyle kapatabilir kredi büyümesi manasında
KKM’de iştirak bankalarının hissesi yüzde 15 16
Faizsiz enstrümanlar enflasyona karşı nasıl bir muhafaza sağlıyor Altına dayalı kira sertifikası altın tahvili üzere yeni eserler çıktı Talep nasıl oldu
Katılım bankalarının aslında klasik olarak müşterileri biraz dövizi ve altını değerli madeni seven bir yapısı var Bizim yılbaşından evvel iştirak bankalarının döviz mevduatlarının döviz fonlarının toplam fonuna oranı yüzde 70 in üzerindeydi 74 lere kadar çıktı Lakin bu KKM a iştirak fonu uygulamasının gelmesiyle birlikte tekrar liralaşma bizde de müspet olarak tesirini gösterdi Bizim şu an bankacılık kesiminde 1 trilyona yaklaştı KKM ye hacmi Bizim de yüzde 15 16 lık bir hissemiz var Bankacılık dalındaki hissesi yüzde 16 yaklaşık işte 160 200 milyar civarında bir fon dövizli hesaplardan TL hesaplara döndü Tıpkı biçimde yeniden altın ve altına dayalı kira sertifikası altın fonlar iştirak bankası müşterilerinin tercih ettiği uygulamalar Bu son düzenlemelerle birlikte de bilhassa yastık altında tasarrufların sisteme kazandırılmasına yönelik fiziki olarak altın teslimine imkan veren çeyrek hesap uygulamaları yeniden burada da bir hareketlilik oluşturmuş durumda Hasebiyle iştirak bankaları müşterileri yapıları gereği döviz ve altını bilhassa tercih eden bir yatırımları var lakin KKM yle birlikte burada olumlu tesirini biz gördük TL ye kayma liralaşma tesiri iştirak bankalarında da mevcut Şu anda iştirak bankalarında bunu görebiliyoruz Yani dediğim üzere yıl başında yüzde 75 e yüzde 25 üzere bir şeydi dağılımdaydı Bu olağan banka bilançolarını da müspet olarak etkiliyor Müşterilerinde bu manada Türk Lirasındaki enflasyon karşısında kendilerini korumak tasarruflarını korumak ismine da kıymetli bir yatırım aracı haline geldi KKM
Yurtdışı borçlanmalar çok cazip değil
Tabii büyüme için dış kaynak da kıymetli Sukuk piyasası nasıl şu ortalar
Katılım bankaları olarak aslında dış kaynakta büyük bir sorun görmüyoruz ancak alışılmış kaynaktan çok maliyetler belirleyici oluyor biraz da Bilhassa bu CDS lerin yükseldiği risk primlerinin artığı Fed in faiz artırımıyla bir arada orta vadede yüzde 4 lere ulaşmasının beklendiği bir ortamda risk primi de eklendiğinde şu anda Türkiye de yurtdışı borçlanmalar çok cazip değil Cazibesini şu an için bugünkü yeni ortamda cazibesini yitirmiş durumda Münasebetiyle bu maliyetlerle bizim yurt dışından kaynak getirip müşterilere sunmamız onlar açısından da manalı değil Bugün için sukuk piyasayı hareketli değil lakin geçtiğimiz devirde iştirak bankaları Yeşil Sukuk dediğimiz alanda önemli faaliyetleri oldu Burada sukuk piyasasında kıymetli bir hisseye ahibi Bu sukuk piyasasındaki toplam hacim aslında Hazine nin sukuk larını da sayarsak aslında 200 milyara ulaşmış durumda İştirak bankalarının yüzde 10 luk hissesini 18 milyarlık bir sukuk hacmi var Yurt içerisindeki sukuk lar devam ediyor lakin TL cinsinden Yurt dışında bu orta biraz daha piyasanın olağanlaşmasını risk priminin olağan düzeye gelmesini bekliyoruz
Katılım bankalarında 2022 büyümesi yüzde 50
Katılım bankaları bu periyodu nasıl geçirecek Yılsonu büyümesi ne olacak şirketin
Katılım bankaları son yıllarda konvansiyonel bankacılığa nazaran daha süratli büyüme trendi sergiledi Bizim 2021 yılında baktığımız vakit büyüme yüzde 64 olarak gerçekleşti iştirak bankalarında Bu bankacılık kesiminde yüzde 54 düzeyindeydi bu yıl ki gelişmelerle tekrar iştirak bankaları bankacılık bölümünün üzerinde bir büyüme trendi izliyor Hala daha tıpkı formda devam ediyor İştirak bankalarının büyümesi yüzde 50 ler düzeyinde gerçekleşir diye ben varsayım ediyorum Yapıları gereği kesimdeki büyüklükleri gereği biraz daha iştahları ve büyüme trendleri konvansiyonellere nazaran daha fazla Ben bu yıl da iştirak bankacılığı kesiminin konvansiyonelin üzerinde bir büyüme gerçekleştirmesini bekliyorum
Kamuda sermaye artışları büyümeyi hızlandırdı
Katılım bankalarının 2025 te bankacılıkta yüzde 15 hisse maksadınız vardı Alınan bu tedbirlerin akabinde bu amaçta gecikme olacak mı
2019 dediğimiz üzere yani buradan baktığımızda bir 10 sene öncesinde yüzde 4 ler düzeyinde olan bankacılık bölümündeki hissesi 2019 da yüzde 6 ydı bu yılbaşı itibariyle yüzde 8 e etkin toplamı içerisindeki hissesi yüzde 8 e yükseldi Toplanan fonlar mevduat tarafında ise yüzde 10 ların üzerinde bir düzeye geldi iştirak bankaları 2025 te yüzde 15 e ulaşmak üzere bir stratejik amaç taşıyoruz Şu anda aslında biz maksadımızdan taviz vermiş değiliz o maksada uygun bir formda büyümemiz devam ediyor Şu anda altı tane iştirak bankası var Üç tanesi özel dal ve yabancı sermayeli üç tane de kamu sermayeli Kamu iştirakleri devreye girmesiyle kesimde önemli bir hareketlenme kelam konusu oldu Biliyorsunuz bankacılık aslında sermaye demek ne kadar iştahınız olsa da ne kadar büyüme hevesiniz olsa da sermayeyle sınırlısınız burada Kamuların bu manada bankacılık iştirak bankacılığındaki sermayeyi artırma manasında değerli bir katkısı oldu Benim bankamda Vakıf İştirak Bankası da bu manada ödenmiş sermayesi en güçlü iştirak bankası pozisyonunda Münasebetiyle bu yapısını sürdürdüğü surece iştirak bankaları büyümelerini hem kesimin üzerinde gerçekleştireceğiz
Bankalar vadeleri bir ölçü kıstılar
Kredi vadelerinde nasıl bir değişim yaşandı
Tabii maliyetlerin artmasıyla bir arada artık müşteriler için orta ve uzun vadeli kullanım çok cazibesini yitirdi Bankalar da art geriye gelen düzenlemelerden sonra biraz daha temkinli olmak ismine vadeleri bir ölçü kıstılar Bu da natürel krediye olan talebi bizatihi bir oto fren görevi görmeye başladı Şu anda ortalama bir yıl vadeyle ve bir yılın altında süreçler daha çok dönüyor Uzun vadeli dediğim üzere hem maliyetlerin yüksekliği nedeniyle cazip değil hem de biraz daha bankalar önlerini görmek bu yeni düzenlemelerin tesirlerini tespit etmek ismine bu periyotta daha çok kısa vadeli kredilere yönelmiş durumda