Eray ŞEN
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği’nin (MÜSİAD) düzenlediği Tarım Tepesi Adana’da yapıldı. MÜSİAD Adana’nın organize ettiği aktifliğe, Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişçi Somali’den telefonla katıldı. Bakan Kirişçi, doruğun tarım bölümü ve Türkiye’ye katkı sağlamasını diledi.
‘Gelecek Tarımda’ başlıklı ‘Tarım Doruğu, iklim değişikliği, kuraklık, nüfus artışı, savaşlar ve salgın hastalıklarla kıymeti artan tarım kesiminin paydaşlarını bir ortaya getirdi. Adana Sheraton Grand Otel’deki doruğun açılış konuşmalarını MÜSİAD Adana Lideri Burhan Kavak, MÜSİAD Tarım Besin ve Hayvancılık Bölüm Şurası Lideri Cemal İtina, MÜSİAD Genel Lideri Mahmut Asmalı, Adana Büyükşehir Belediye Lideri Zeydan Karalar, Tarım ve Orman Bakanlığı Bakan Yardımcısı Ebubekir Gizligider ve Adana Valisi Dr. Süleyman Elban yaptı. DÜNYA Yayın Şurası Lideri Dr. Onur Oğuz ve Tarım Müellifi Ali Ekber Yıldırım’ın konuşmacı olarak yer aldığı doruğa, DÜNYA Adana Temsilcisi Selçuk Altun ile çok sayıda akademisyen, çiftçi temsilcileri ve iş insanları katıldı.
Bakan Yardımcısı Ebubekir Gizligider, konuşmasında Bakanlık olarak kontratlı tarımla ilgili mevzuat çalışmasına başladıklarını belirterek, şu bilgileri verdi: “Sadece bitki yetiştirmede değil, hayvancılığı da dahil ederek önümüzdeki yasama yılında sayın milletvekillerinin takdirine sunulmasıyla ilgili çalışacağız. Milletvekillerimiz de teklif olarak Meclisimize sunarlarsa, yüze meclisimiz de takdir ederse, Türkiye’de ‘sözleşmeli tarım kaide, bunu ne vakit yapacağız’ üzere soruları bitireceğiz. Hem tarımda hem hayvancılıkta kontratlı yordama, tahkim tarzına, yani iki tarafı da koruyan bir metoda mevzuat itibariyle de geçeceğiz.”
“Boş duran tarım yerini üretime açmak için hazırlanıyoruz”
Tarımda üretim planlamasının kıymetine dikkat çeken Gizligider, “Vatandaşımız kendine ilişkin yere küçük bir kulübe ya da mesken yapsa belediyeden birçok noktadan müsaade alması gerekiyor. Fakat bir kamu hizmeti olduğu, hem ülke ismine hem insanlık ismine ortak bir hizmet olduğundan kimsenin kuşku etmediği tarım faaliyeti yaparken, kimseden rastgele bir müsaade, yorum, tavsiye almadan, el yordamı ile tarım faaliyet gerçekleştiriliyor. Orta Anadolu’da üç beş yüz metreden elektrikle ya da mazotla su çıkarıp orada tarım faaliyeti yapmak bitki deseni açısından ne kadar yanlışsız?” tabirini kullandı.
Boş duran ziraî yerlerin üretime açılması konusunda da hazırlık yaptıklarını tabir eden Gizligider, şunları söyledi: “Bir şeyi daha tartışacağız ve sonunda aksiyona geçeceğiz; mülkiyet hakkı. Bir hukukçu olarak mülkiyet hakkının kutsallığının ezeli ve ebediliğinin farkındayım. Lakin bunun kullanımının bir yönteme bağlanması gerektiğini tartışmamız lazım. Osmanlı’da da Selçuklu’da da emsal sistemler vardı. Sahibinin, kullanım hakkı itibariyle tarlayı sonsuza kadar boş bırakma hakkı var mı? Ya da kısmi tahlil bulunan miras sorunları itibariyle tarlaların, bahçelerin boş kalması reva mı? Zira o tarla yalnızca senin değil ki, bu milletin tamamının. Niçin tamamının, bin yıldır onun için kan döktük. Yani orası boş kalacak, biz sanki ithalatı mı açsak diye tartışacağız. Bunların üstesinden gelecek mevzuat uygulamalarının çalışmalarını başlatmaya uğraş ediyoruz. Tarım hukuku sempozyumu yaparak, bu tartışmaları başlatacağız.”
“Tarımın başına da ‘milli’ sözü gelmeli”
MÜSİAD Tarım Besin ve Hayvancılık Bölüm Konseyi Lideri Cemal İtina, ulusal savunma ve mili eğitim üzere tarımın başına da ‘milli’ sözü gerektiğini kaydetti. İtina, Bakanlığın isminin da “Milli Besin Tarım ve Ormancılık Bakanlığı’ olarak değişmesini ve Güç Piyasası Düzenleme Konseyi üzere, Tarım Piyasası Düzenleme Şurası kurulmasını önerdi. Ziraî siyasetlerin kısa vadede değişmemesi ve ‘siyasetten arınması’ gerektiğini vurgulayan İhtimam, “Destek siyasetleri sadeleşmeli, ulaşılabilir olmalı, en değerlisi dayanaklar toprağa değil, esere verilmeli. Taban fiyat ekim basamağında açıklanmalı, girdi dayanakları de bu basamakta verilmeli” diye konuştu.
“Dünyanın en büyük hal kompleksini yapalım”
MÜSİAD Adana Lideri Burhan Kavak, Adana, Mersin ve Hatay’ın ziraî eserlerini birleştirecek hal kompleksinin temelinin atılmasını istedi. Kavak, “Çukurova Bölgesel Havalimanı, tren yolu ve otoban kontağı bulunan dünyanın en büyük hal kompleksini Adana’ya kazandırdığımızda Avrupa’dan Uzakdoğu’ya, Ortadoğu’dan Kafk asya’ya kadar birçok ülkenin ziraî eser ve besin muhtaçlığını sağlayabileceğimizi ve ülkemize kıymetli bir döviz girdisi elde edebileceğimizi biliyoruz” dedi.
“Tarımda akıllı teknolojilere geçmeliyiz”
MÜSİAD Genel Lideri Mahmut Asmalı, tarımda akıllı teknolojilere bir an evvel geçilmesi gerektiğini bildirdi. Asmalı, şu değerlendirmeyi yaptı: “Salgının tetiklediği dijital dönüşüm rüzgarının tüm kesimleri hakimiyeti altına aldığı bir devirden geçiyoruz. Bu sürecin tesirleri tarım kesiminde de derinden hissediliyor. Akıllı teknolojilerin tarımda da faal biçimde kullanılmaya başlandığını görüyoruz. Hassas tarım, akıllı tarım üzere süreçler tarım 4.0 altında birleşti. Hollanda, İsrail, Yeni Zelanda, Avustralya ve Kanada tarımda dijitalleşme seyahatini çok daha evvelce başladı. Bu süreci kaçırmamak için üç kıymetli adım atılmalı gerekiyor. Birincisi; esere ve üretim kültürüne has yerli yazılımlar geliştirilmeli. İkincisi; kamu eliyle verilecek servis ve hizmetleri bakanlık üzerinden sağlamalıyız. Üçüncü adım ise birlikte hareket edebileceğimiz paydaşlıklar kurmalıyız.”
Tarımın bütün boyutlarını konuştular
‘Yeter ki Üret’, ‘Yeni Dünya Tertibinde Tarım’ ve ‘Tarımda Katma Paha Arayışı’ başlıkları ile panellerin yapıldığı programda; Ziraat Bankası Genel Müdürü Alparslan Çakar, ‘Tarımda Finansal Destekler’; TÜSEDAD Lideri Sencer Solakoğlu, ‘Türkiye Tarımla Kalkınır mı?’; TİGEM eski Genel Müdürü Halis Bilden, ‘Tarımda Verimli Sulamanın İktisada Etkisi’; Fiberli Yöneticisi Hakan Öztürk, ‘Tarımda Yeni Üretim Teknikleri’ mevzularıyla yer aldı.