Ekonomi Muhabirleri Derneği CHP Sözcüsü ve İktisat Masası Lideri Faik Öztrak ve İktisat Masası üyelerinin Ataşehir Escort iştiraki ile basın toplantısı düzenledi Toplantıya İktisat Masası üyelerinden CHP Genel Lider Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Fethi Açıkel Genel Lider Yardımcısı ve Bursa Milletvekili Lale Karabıyık Konya Milletvekili Abdullatif Şener Kadıköy Escort Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur İstanbul Milletvekili Turan Akdoğan İzmir Milletvekili Bedri Serter Uşak Milletvekili Özkan Yalım ve CHP Genel Lider Başdanışmanı ve Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal ile CHP Ankara Vilayet Bostancı Escort Lideri Ali Hikmet Akıllı katıldı
Öztrak burada yaptığı konuşmada şunları kaydetti
Türkiye nin büyüme modeli tıkandı Global sermayenin bolluğuna dayanan dışarıdan sıcak paranın gelişiyle birlikte ekonomiyi şişirme noktasına getiren büyüme Ümraniye Escort modeli tıkandı 2013 yılından itibaren iktisat teklemeye başladı Bize benzeyen ekonomilerden ayrışmaya başladık Ve bu sonunda 2018 e geldiğimizde bir ekonomik krize dönüşmeye başladı Ekonomimizde ikinci kıymetli zafiyet tek adam rejimi oldu Tek adam rejimiyle birlikte devlette önemli bir idare krizi çıktı Ve 2014 te ben alışılmış bir cumhurbaşkanı olmayacağım telaffuzuyla başlayan süreçte bütün kurumlar yıprandı Seçilmiş cumhurbaşkanı iş başına geldi Lakin kendinden evvelki cumhurbaşkanları üzere partisiz tarafsız tüm toplumu kucaklayan bir durum yürütmek yerine partili bir durum yürütmeyi tercih etti Ve zati o günden itibaren de kurumlar bizim bugüne kadar hiç alışmamış olduğumuz bir biçimde yönetilmeye ve yıpranmaya başlandı
İki krizin üzerine bir de global salgın geldi
Bu iki krizin üzerine bir de global salgın geldi Global salgını da çok makus yönettiler Bütün dünya global salgından devlet takviyeleriyle çıkmaya çalışırken biz vatandaşına en fazla kredi veren ülkelerden biri olduk Münasebetiyle da global salgın bittiğinde iktisat çok borçlu durumdaydı bir devlette idare krizi vardı iki iktisatta kriz vardı üç Bütün bunlar birleştiğinde bizim dışarıya karşı kırılganlığımız büyük ölçüde arttı Dışarıdaki olaylar birse bizde bu 4 5 6 7 olarak gözükmeye başladı
Rusya Ukrayna yı işgal etti Rusya da enflasyon yüzde 15 9 Ukrayna da yüzde 21 5 Türkiye de yüzde 79 Yani dışarıda olan bitenin çok ötesinde iktisadın kırılganlığı nedeniyle dert yaşadığımız bir süreç var
Ekonomide bu noktaya gelişimizin en değerli sebebi kurumsal alt yapının zafiyetidir
Ekonomide bu noktaya gelişimizin en değerli sebebi kurumsal alt yapının zafiyetidir Kurumsal alt yapınız ne kadar güçlüyse kişi başına geliriniz de o kadar yüksek oluyor Kurumsal Kalite Endeksi ve Bileşenleri Bunun çeşitli kriterlerine nazaran en yeterli ülkeleri alıyoruz Hukukun üstünlüğünde dünyada en âlâ durumda olan ülke Finlandiya ymış onu yüz kabul ediyoruz Katılımcılık ve hesap verebilirlikte Norveç onu da yüz kabul ediyoruz Yoksulluk algısında Danimarka en yeterli durumdaymış en düşük olduğu yer onu da yüz kabul ediyoruz Hükümetin hizmet vermedeki etkinliğinde İsviçre en âlâ durumda Basın özgürlüğünde de Norveç en güzel durumda Mülkiyet hakları konusunda da Finlandiya başta geliyor Bunu bir altıgen olarak çıkarttığımızda Türkiye içindeki altıgende kalıyor Bizim en güzel ülkelerden epey uzak olduğumuz gözüküyor Boşlukları kapatabilmemiz için çok önemli adımlar atmamız gerektiği açık
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ne geçişten sonra yıpranan kurumsal yapı çöktü
2018 temmuzunda Türkiye fiilen bu ucube Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ne geçti Ondan sonra yıpranan kurumsal yapı büsbütün çöktü İktisat şarampole yuvarlandı 2018 temmuzdan bu yana Merkez Bankası nın döviz kasası boşaltıldı 128 milyar dolar buharlaştı üç Hazine ve Maliye Bakanı dört Merkez Bankası Lideri beş tane de TÜİK Lideri gördük
Sonunda iktisat tek kişinin ağzından çıkan kerameti kendinden menkul bir safsataya kurban edildi O da faiz sebep enflasyon sonuç İktisatta bugün baktığımız vakit belirsizliğin son derece arttığını görüyoruz
Merkez Bankası iddialarına nazaran 12 ay sonra dolar kuru beklentisi tavan 24 TL taban ise 19 TL Ortada 5 TL fark Bu iddiaları Merkez Bankası nda bu işlerle uğraşan yöneticiler veriyor Ortadaki 5 TL başlarının son derece karışık olduğunu gösteriyor
Tüketici İtimat Endeksi de taban yapmış vaziyette 2022 Haziran itibariyle en düşük düzeyine gerilemiş durumda
Risk primi görülmemiş düzeylere çıktı
Ucube rejim Türkiye ye lig düşürttü Risk primi görülmemiş düzeylere çıktı Türkiye Bolivya Kamerun Kosta Rika Lesoto Moğolistan Nijerya Senegal Ruanda Bu ülkelerle birlikte İngiltere de başbakan olmak isteyen Dışişleri Bakanı da göçmenleri Türkiye ye veririz deme cüretini Türkiye nin bu durumu veriyor İktisat notunda Ruanda ile birebir yerdeyiz Dışarıda sermaye muhtaçlığımız onlar kadar acil vaziyette
Risk primi Rusya ve Brezilya dan sonra en fazla artan ülke biziz
2018 yılında Türkiye nin risk primi yüzde 308 6 ymış artık 908 4 oldu Risk primi Rusya ve Brezilya dan sonra en fazla artan ülke biziz Emsal ülkelerin döviz kuruna baktığımız vakit da parası en fazla kıymet kaybeden ülke biziz Yeniden birebir periyotta 2018 den 2022 ye kadar tahvil faizlerine baktığımız vakit da tahvil faizleri en çok artan ikinci ülkeyiz Bütün bunlar Türkiye nin dertli durumunu ortaya koyuyor
Bunun gerisindeki neden makus idare Enflasyon sayılarına baktığımız vakit OECD ekonomilerinde enflasyon 9 65 bizde yüzde 78 6 en son aya nazaran yaptığımız grafikte Bu TÜİK in makyajlı sayılarıyla Besin enflasyonuna baktığımızda da 12 5 a karşı 93 Dışarıda da enflasyon artıyor ancak bizde çok çok artıyor Zira Türk parası pul edildi enflasyonun üzerine buradan da bir yük geliyor OECD ülkelerinde güç enflasyonuna da baktığınız vakit OECD de yüzde 35 4 Türkiye de yüzde 136 9
Türkiye nin stratejik pozisyonunun kıymeti çok daha fazla artmış durumda
Bütün bu problemlere karşın Türkiye nin çok kıymetli üstünlükleri var Türkiye 4 buçuk saatlik bir uçuş uzaklığında 58 ülkeye 1 buçuk milyar nüfusa 22 trilyon dolarlık pazara erişim imkânı olan bir ülke Bugün bunun ehemmiyeti çok daha fazla artmış durumda bilhassa pandemiden sonra kısalan arz zincirleri çerçevesinde arz güvenliği sorunu çerçevesinde Türkiye nin stratejik pozisyonunun kıymeti çok daha fazla artmış durumda Türkiye nin genç nüfusu hala artmaya devam ediyor Demografik fırsat penceremiz açık ancak vaktimizde daralıyor Dünyadaki yeni gelişmeleri hakikat okuyabilirsek elimizdeki fırsatları değerlendirebilirsek Türkiye rahatlıkla orta gelir tuzağından çıkar Refah düzeyinde süratle Avrupa Birliğini yakınsayabiliriz Avrupa Birliği nin ve bölgenin en büyük tedarik üssü olabiliriz Şayet doğruları yaparsak Sonuçta da milletimiz refah ve demokrasiyle global memnunluk endeksinde üste yanlışsız tırmanır
Üç yeniyle dört sütun üzerine oturan sürdürülebilir bir kalkınma stratejisiyle yapacağız
Üç yeniyle dört sütun üzerine oturan sürdürülebilir bir kalkınma stratejisi uygulayacağız Ülkemizde istikrar ve inancı sağlayacağız iktisadın risklerine karşı dayanıklılığını arttıracağız jeopolitik pozisyonumuzun ve genç nüfusumuzun sunduğu fırsatları kıymetlendirme imkanı bulacağız yoksulluğu bitireceğiz ve orta gelir tuzağından kurtulacağız Bunun için yeni kurumlar yeni kurallar yeni takımlar Yeni kurallar tek kişilik rejimden güçlendirilmiş parlamenter demokrasiye geçeceğiz artık ülkede kral değil kural olacak Yeni kurumlar olacak Bu rejimin yıprattığı kurumları güçlendireceğiz yeni gelişmeler çerçevesinde muhtaçlık duyulan yeni kurumlar kuracağız Kurumsal kapasiteyi de liyakate dayalı olarak yine ayağa kaldıracağız Metal yorgunu inanç vermeyen liyakatsiz mevcut takımlar değişecek Liyakatli bilgili deneyimli takımlarla dört sütunlu sürdürülebilir kalkınma stratejimizi hayata geçireceğiz
Bizim takım sıkıntımız yok biz ekonomiyi pek yeterli biliyoruz
Altılı masa olarak iktisada ait bir sunum yaptık Dört tane kıymetli önlem söyledik İktisatta işleri düzeltmenin başlangıcı bunlar olması lazım Merkez Bankası nın bağımsızlığını güçlendirecek önlemler Ekonomik Toplumsal Konsey i çalıştıracak önlemler Strateji ve Planlama Teşkilatı nın kurulması ve Durum ve Hasar Tespit Komitesi nin kurulması Altı partinin temsilcisi olarak geçmişte bakanlık yapmış iki arkadaşımız iki eksi hazine müsteşarı bir Merkez Bankası lideri birde evvelki devirlerde dış ticaret müsteşarlığı yapmış bir arkadaşımızla oturduk Münasebetiyle bizim takım sıkıntımız yok Biz ekonomiyi çok düzgün biliyoruz Türkiye yi pek uygun biliyoruz problemlere hakimiz Sav ile söylüyorum bu yeni takımlar Türkiye yi bugün mevcuttan çok daha güzel yönetir
Etkinliği ve verimliliği artırarak zenginleşen bir Türkiye olacak borçlanarak değil
CHP olarak bahsettiğimiz dört sütunda herkesin adalete erişimini sağlayarak her seviyede tesirli hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar oluşturarak demokrasiyi güçlendireceğiz can ve mal güvenliğimi sağlayacağız Demokrasi yoksa beşerler gelip o iktisada yatırım yapmıyor hatta tüketmiyor Onun için güçlendirilmiş demokratik parlamenter sisteme geçmeyi cumhurbaşkanının tarafsız olmasını kuvvetler ayrılığının güçlendirilmesini yeni bir seçim yasası çıkarılarak milletvekilini milletin seçmesini siyasi ahlak yasasını TBMM de Bütçe Kesin Hesap Komitesini kurmak suretiyle denetlenebilirliği ön plana çıkartmayı araç bağımsızlığına sahip bir Merkez Bankası nın olmasını Sayıştay ın sarayın vesayetinden kurtulması yürütmenin çağdaş standartlarda kapsamlı bir kontrolünün yapılması biçimindeki önlemler Vatandaş can ve mal güvenliği bakımından kendini inançta hissetmeli ki ekonomik faaliyetlerde bulunsun İktisada sıcak parayla şişiren değil üreterek verimlilikle zenginleştiren bir büyüme stratejisine muhtaçlığımız olduğunu tespit ettik bunu getireceğiz İktisatta üretim odaklı rekabetçi bir yaklaşım olacak Aktifliği ve verimliliği artırarak zenginleşen bir Türkiye olacak borçlanarak değil
Yeni bir eğitim tertibine geçilmesi lazım
Çağın gerekliliklerine ve iktisadın gereksinimlerine nazaran yeni bir eğitim nizamına geçilmesi lazım Kamu ve özel kesim ortasında yeni bir diyaloğa gereksinim var Bütün dünya bu türlü bir gereksinimden bahsediyor Geçtiğimiz yıl İngiltere de toplanan gelişmiş ülkeler bu gereksinimin altını birkaç kere çizdiler Strateji ve Planlama Teşkilatı nı kuracağız İştirakçi tesirli ve stratejik bir planlamayla ülkenin alt yapısını kalkınmanın önünde dar boğaz oluşturmamasını kapsayıcı ve sürdürülebilir endüstrileşmenin desteklenmesini yenilikçiyi dijital alt yapıyı güçlendirmeyi ve yeşil mutabakata ahenk sağlamayı öngörüyoruz Herkesin erişebileceği pak sağlam sürdürülebilir ve çağdaş güç alt yapısını kuracağız Besin güvenliğini ve yeterli beslenmeyi sağlayacak sürdürülebilir tarımı destekleyeceğiz Ekonomik ve Toplumsal Kurulu çalıştıracağız İktisattaki aktörler ve toplumsal taraflar bir ortaya gelecekler Bugün yaşadığımız devlet dairelerinin art kapılarında kart değiştirmeyle iş yapma biçimini değiştireceğiz Ulusal Vergi Konseyi ni kuracağız
Büyümenin kapsayıcı olmasına zenginliğin hakça paylaşılmasına gereksinimimiz var
Büyümenin kapsayıcı olmasına zenginliğin hakça paylaşılmasına gereksinimimiz var bütün dünyanın da buna muhtaçlığı var Bu çerçevede yoksulluğa son vereceğiz her yaşta sağlıklı ve kaliteli hayatı garanti altına alacağız Hayat uzunluğu tahsil fırsatlarını nitelikli eğitime ulaşılabilmenin önünü açacağız Herkes beşere yakışır işlere ulaşabilecek Şahsî ve bölgesel eşitsizlikleri azaltacağız Cinsiyet eşitliğini sağlayacağız Hiç kimse büyüme sürecinden dışlanmayacak Doğumdan itibaren fırsat eşitliği sağlayacağız Bütün bunların süratli ve kesintisiz büyüme için koşul olduğunun da altını çiziyoruz Çalışma hayatındaki düzenlemeler Memleketler arası Çalışma Örgütü normlarına uygun olacak Aile Dayanakları Sigortasını kuracağız
Enflasyonun düşürülmesine ve istikrara odaklanmış bir para siyaseti izleyeceğiz
Çevresel sürdürülebilirlik kıymetli Ekosistem hakkı anayasal bir hak olacak Paris İklim Anlaşması na süratle ahenk sağlayacağız Kurumsal sürdürülebilirlik kurumları tahrip etmeden kaidelere nazaran yenileyip güçlendireceğiz Düzenleyici ve denetleyici kurumlar üzerinden siyasetin gölgesini çekeceğiz Maliye ve para siyasetlerinin sürdürülebilir olmasını sağlayacağız Bütçe açıklarının denetimden çıkmasına kamu borcunun süratle yükselmesine müsaade vermeden büyüyeceğiz Mali eforları güçlendireceğiz Merkez Bankası nın araç bağımsızlığına hürmet göstereceğiz Enflasyonun düşürülmesine ve istikrara odaklanmış bir para siyaseti izleyeceğiz ANKA