Yener KARADENİZ / PERAKENDE DÜNYASI
Geride bıraktığımız yıl 20,2 milyar dolar ile tüm vakitlerin ihracat rekorunu kıran ve bu yıl için 23 milyar dolar maksat koyan hazır giysi dalında, resesyon telaşları arttı. Birinci yarıyı yüzde 14,5 artış ve 10,8 milyar dolar ihracat ile kapatan kesimin önde gelen temsilcileri, yüzde 70’ten fazla hisse ile en büyük pazar olan AB’de resesyonun derinleşmesi halinde yılı maksadın yüzde 5 altında kapatılacağını belirtti. Kimi bölüm temsilcisi ise bu koşullar altında 2021 sayılarının yakalanmasının muvaffakiyet sayılabileceğini lisana getirdi. Öte yandan düşen paritenin bölümde yüzde 7’ye yakın kar kaybına yol açacağını anlatan iş insanları, yılın son çeyreğinde fiyat artırmak zorunda kalacaklarını söz ettiler.
Gültepe: Yüzde 5 düşüş olabilir
Hali hazırda Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanlığını da yürüten İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Mustafa Gültepe, bölümün yılın birinci yarısında hayli uygun bir performans gösterdiğini hatırlattı. Yılın tamamı için 23 milyar dolarlık bir amaç koyduklarını hatırlatan Mustafa Gültepe, bölümün ana pazarı olan AB başta olmak üzere artan enflasyonist baskının tetiklediği resesyon tasasının maksatlar için kasvet yarata- Geçen yılı 20,2 milyar dolar ihracat ile kapatan, bu yıl ise 23 milyar dolar maksat belirleyen hazır giysi dalını resesyon telaşı sardı. Kimi dal temsilcisi yüzde 5 düşüş beklerken kimisi ise geçen yılı yakalamanın muvaffakiyet sayılabileceğini söyledi. bileceğini söyledi. Mustafa Gültepe, “Resesyon olmazsa yıl sonunda 23 milyar doları yakalarız diye düşünüyoruz. Umuyoruz ki sakinlik yaşanmaz. Şayet bu durum gerçekleşirse gayenin yüzde 5 aşağısında bir artış ile yılı bitiririz” tabirlerini kulandı.
Bu da ihracatta yaklaşık 1 milyar 150 milyon düşüş manasına geliyor. Tekrar başta AB olmak üzere ekonomik göstergeler resesyon telaşlarını artırdı. Birçok ülkede perakende satışlar düşüş grafiği çiziyor. Mümkün güç krizi ise tekrar Almanya başta olmak üzere iktisatta kıymetli küçülmeleri işaret ediyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Kesim Meclisi Lideri Erdem Fayat ise paritenin de tesiriyle işlerin negatif etkilendiğini belirtti.
2021’i yakalamak muvaffakiyet sayılacak
Fayat, “AB’nin para ünitesinin bedelinin düşmesi çok büyük bir açmaza yol açtı. İşlerde yılın ikinci yarısında muhtemel güç krizinin de tesiri ile tedirginlik kelam konusu. Satın alma yöneticileri endeksi de bir tedirginlik yaratıyor. PMI datalarında yeterli göstergeler varken kimilerinde ise makus senaryolar çıkıyor. Hasebiyle AB’deki gidişat hangi tarafa evrilirse zati parite kaynaklı mevcut karı da eriyen hazır giyimci krize girecek üzere görünüyor. Bizim bölgeye 6 aylık verdiğimiz fiyatlar var. 4-5 ay evvel verilen fiyatlarda hammadde girişlerinde yüzde 5-10 ortasında ziyan ettik. Çok önemli bir karsızlık yaratıyor bu durum. Doğalgaz kahrı geliyor. Bu durum AB’de satın almalarda önemli sorun yaratabilir. Yıllık artış gayesine yıl başında yüzde 15 ile başlamıştık. Yüzde 10’lar yapabilir diye konuşurken son yaşanan gelişmeler nedeniyle şu an geçen yılı yakalamak ya da biraz üstünde kalabilmek muvaffakiyet sayılacak” sözlerini kullandı.
“Sektörde daralma bekliyoruz”
Türkiye’de öncü ekonomik göstergeler de muhtemel düşüşü destekliyor. Hazır giysi bölümüne hammadde sağlayan dokuma dalında kapasite kullanım oranlarında son 3 aydır düşüş sürüyor. Bu yılın mart ayında yüzde 81’e çıkan dokuma dalı kapasite kullanım oranları, mayıs ayında yüzde 78,6’ya, haziran ayında ise yüzde 77,6’ya düştü. Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Lideri Ramazan Kaya, önümüzdeki periyot ihracatta düşüş bekleyen öbür bir isim. Kaya, “Hane halklarının alım gücü düştü. Dünyada resesyon var. Ülkede de bir küçülme var. Birinci 6 ay o denli ya da bu türlü geçti lakin ikinci 6 ay bir daralma, küçülme bekliyoruz. Yalnızca Türkiye’de değil tüm Avrupa’da bekliyoruz. Bu da kesinlikle ihracat sayılarına yansıyacaktır” değerlendirmesinde bulundu.