Kamu kurum ve kuruluşlarının saklılık dereceli ünite ve kısımlarında çalıştırılacak kamu işçisi, Ulusal Savunma Bakanlığı, Genelkurmay, MİT, ceza infaz kurumları ve tutukevleri, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler ve emniyet, jandarma, kıyı güvenlik ile üst kademe kamu yöneticilerinden birinci sefer yahut yine memuriyete veyahut kamu misyonuna atanacaklar hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacak.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yapılmasına Dair Yönetmelik, bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmelikle yetkili olmayan bireylerin bilgi sahibi olmaları halinde devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün ziyan görebileceği yahut tehlikeye düşebileceği bilgi ve evraklar ile kapalılık dereceli ünite ve kısımlar tespit edilerek güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması ve kıymetlendirme kurullarının çalışmalarına ait tarz ve temeller belirlendi.
Haklarında güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılacak bireyler, talep eden kurum ve kuruluşlar ile yapacak üniteleri kapsayan yönetmeliğe nazaran, kamu kurum ve kuruluşları tarafından belirlenen saklılık dereceli ünite ve kısımlar Cumhurbaşkanlığına bildirilecek. Fakat bu bildirim vilayet özel yönetimleri ve vilayet özel yönetimlerinin üyesi olduğu mahalli yönetim birlikleri ile köylere hizmet götürme birlikleri için İçişleri Bakanlığına, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile belediyelerin üyesi olduğu mahalli yönetim birlikleri için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yapılacak. İlgili bakanlık tarafından yapılan inceleme sonucunda uygun olduğu tespit edilen bildirimler Cumhurbaşkanlığına iletilecek.
Cumhurbaşkanlığına bildirilen ünite ve kısımların ilgili husus kapsamında olup olmadığı değerlendirildikten sonra uygun görülenler Cumhurbaşkanlığınca İçişleri Bakanlığı, Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderilecek.
Arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması
Yapılacak arşiv araştırmasında, kişinin isimli sicil kaydına, kolluk kuvvetleri tarafından hala aranıp aranmadığına, hakkında rastgele bir tahdit olup olmadığına, katılaşmış mahkeme kararları ile kişi hakkında devam eden yahut sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olgulara ve hakkında kamu misyonundan çıkarılma ya da katılaşmış memurluktan çıkarma cezası olup olmadığına mevcut kayıtlar üzerinden bakılacak.
Güvenlik soruşturmasında ise arşiv araştırmasına ek olarak tahkikat yapılacak kişi hakkında; vazifenin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal bilgiler, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiği, terör örgütleri yahut hata işlemek maksadıyla kurulan örgütlerle hareket birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığı, mevcut kayıtlardan ve kişinin vazifesine yansıyacak konular kontrole elverişli olacak usullerle, yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilecek.
Hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacaklar
Statüsü yahut çalıştırma formuna bağlı olmaksızın birinci sefer yahut yine memuriyete veyahut kamu vazifesine atanacaklar hakkında arşiv araştırması yapılacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarının zımnilik dereceli ünite ve kısımlarında çalıştırılacak kamu işçisi, Ulusal Savunma Bakanlığı, Genelkurmay, MİT, ceza infaz kurumları ve tutukevleri, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler ile emniyet, jandarma, kıyı güvenlik, ulusal güvenlik açısından stratejik ehemmiyeti haiz ünite, proje, tesis ve hizmetlerde istihdam edilenler ile üst kademe kamu yöneticilerinden birinci kez yahut tekrar memuriyete veya kamu vazifesine atanacaklar hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak üniteler
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ile mahalli mülki yönetim amirlikleri tarafından yapılacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla vazifeli üniteler, kendilerine iletilen taleple sonlu olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının arşivlerinden ve elektronik bilgi süreç merkezlerinden gerekli bilgi ve dokümanlar ile Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununun ilgili kararları kapsamındaki karar ve kayıtları almaya yetkili olacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla misyonlu ünitelerde yetkilendirilmiş işçi; hukuka karşıt olarak elektronik ortamda yahut bilgisayar kayıtlarında ve loglarında ferdî bilgilerle ilgili sorgulama yapamayacak, log kayıtlarını değiştiremeyecek yahut silemeyecek.
Vazifesi gereği öğrendiği yahut edindiği ferdî bilgi yahut evrakları, yetkisiz bireylerle paylaşamayacak ya da basın ve yayın kuruluşlarına yahut öteki irtibat kanallarına veremeyecek.
Arşiv araştırması sonuçları en geç 30 iş günü, güvenlik soruşturması sonuçları ise en geç 60 iş günü içinde talep eden kuruma bildirilecek.
Soruşturma ve araştırma sonucunu içeren bilgi ve dokümanlar, ilgilinin sürecini yapan kurum belgesinde minimum “gizli” zımnilik derecesinde aidiyet konusuna nazaran fiziki ve/veya elektronik ortamda koruma edilecek. Lakin bu bilgi ve evraklardan istihbari faaliyetlere bahis olanlar elektronik ortamda koruma edilemeyecek.
Ferdî bilgilerin silinmesi ve yok edilmesi
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sırasında elde edilen şahsî bilgiler, işlenme hedefinin ortadan kalkması halinde yahut her durumda iki yılın sonunda kıymetlendirme kurullarınca silinerek yok edilecek.
Bu datalar, sürece karşı dava açılması halinde karar katılaşmadan silinemeyecek.
Kamu kurum ve kuruluşları belirlenen zımnilik dereceli ünite ve kısımlar 60 gün içerisinde Cumhurbaşkanlığına bildirilecek.