Fransa’da birinci tipi pazar günü yapılacak genel seçimlerde yaklaşık 48,7 milyon seçmen, Ulusal Mecliste misyon yapacak 577 milletvekilini belirlemek için sandık başına gidecek.
Seçimde 6 bin 293 aday milletvekili olmak için yarışacak. Birinci çeşitte bir adayın salt çoğunluğu sağlayamadığı sandalyeler için ikinci çeşit yapılacak.
Seçimlerin 19 Haziran’da düzenlenecek ikinci cinsine, yüzde 12,5 ve üzeri oy alan adaylar katılabilecek. Bu tıpta en fazla oyu alan aday milletvekili seçilecek.
GENEL SEÇİMDEKİ İTTİFAKLAR
Geleneksel sağ ve sol partilerin tesirini kaybettiği bir periyottan geçen ülkede, bu yılki genel seçimlerde iki ittifak öne çıkıyor.
Nisan ayındaki cumhurbaşkanı seçiminin birinci cinsinde 3’üncü olan çok solcu Fransa Boyun Eğmeyen Partili (LFİ) Jean-Luc Melenchon’un teşebbüsüyle, “tarihi bir adım” olarak nitelendirilen LFİ, Yeşiller Partisi (EEVL), Sosyalist Partisi (PS) ve Komünist Partisi’ni (PCF) kapsayan “Sosyal ve Ekolojik Yeni Halk Birliği” (Nupes) ittifakı kuruldu.
Nupes ittifakı, mecliste salt çoğunluğu (289 sandalye) alarak, Melenchon’un başbakan olarak atanmasını hedefliyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ise bu ihtimale sıcak bakmadığının sinyallerini verdiği görülüyor.
Nupes’in programında, taban fiyatın bin 500 avroya yükseltilmesi, oy kullanma yaşının 16’ya düşürülmesi, 2030’a kadar karbon gazı salınımının yüzde 65 azaltılması gayeleri bulunuyor.
Macron’un partisi Cumhuriyet Yürüyüşü (LREM) etrafında da Horizons (Ufuklar) ve Demokrasi Hareketi (MoDem) partilerinden oluşan “Birlikte” (Ensemble) ismi verilen bir konfederasyon oluşturuldu.
MACRON’UN SİYASETİ İÇİN DEĞERLİ BİR SEÇİM
İkinci kere cumhurbaşkanı seçilen Macron’un vaatlerini yerine getirebilmesi için, genel seçimlerde mecliste salt çoğunluğu sağlayabilmesi ve hükümeti kurabilmesi büyük kıymet taşıyor.
Ensemble ittifakı, Macron’un bu gayeye ulaşabilmesi açısından kıymet taşıyor.
Bazı uzmanlar, genel seçimi iki turlu cumhurbaşkanlığı seçimlerinin üçüncü tipi olarak da pahalandırıyor.
MACRON, MECLİSTE SALT ÇOĞUNLUĞU ELDE EDEMEYEBİLİR
Macron’un liderliğindeki ittifakın milletvekili genel seçimlerinde çoğunluğu sağlayıp sağlayamayacağı tartışılırken, son günlerdeki kamu oyu yoklamalarını pahalandıran Fransız basını, ittifakın mecliste çoğunluğu elde edemeyebileceğini yazıyor.
Ipsos-Sopra Steria şirketlerinin 6-7 Haziran’da yaptığı seçim anketine nazaran, genel seçimlerde Ensemble ittifakı, mecliste 260 ila 300 milletvekili elde edecek.
Nupes’ün 175 ila 215 sandalye, merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisi (LR), Bağımsızlar ve Demokratlar Birliği (UDI) dahil çeşitli sağ partilerin toplam 35 ila 55 sandalye alması öngörülüyor.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci cinste Macron’un rakibi olan çok sağcı Marine Le Pen’in de aday olduğu genel seçimlerde, Le Pen’in partisi Ulusal Birlik’in (RN) 20 ila 50 milletvekili çıkaracağı varsayımında bulunuyor.
Anketler, seçmenlerin yüzde 54’ünün sandığa gitmeyeceğini de gösteriyor.
MUHALİF BAŞBAKAN ATANABİLİR
Yarı başkanlık sistemiyle yönetilen Fransa’da cumhurbaşkanı, istediği ismi başbakan seçebiliyor.
Ancak Ensemble ittifakının mecliste salt çoğunluğu sağlayamaması ve muhalefetin çoğunluğa sahip olması durumunda, Cumhurbaşkanı Macron’un muhalefetin temsilcisini başbakan olarak atamaya karar vermesi halinde “kohabitasyon” olarak anılan “birlikte yaşama” devri başlatılmış olacak.
5. Cumhuriyet tarihinde 3 defa mecliste partisi salt çoğunluğu sağlayamayan eski Fransa cumhurbaşkanları, meclisin hükümete güvenoyunu vermesi için muhalefetten bir ismi başbakan olarak atamıştı.
“Kohabitasyon”un önüne geçmek ismine 2000 yılında referandumla anayasada değişikliğe gidildi ve cumhurbaşkanlığı misyon müddeti 7 yıldan 5’e indirilerek, milletvekillerinkiyle eşitlendi.
GENEL SEÇİMDE BAŞARISIZ OLAN BAKANLAR İSTİFA EDECEK
Fransa Başbakanı Elisabeth Borne’un yanı sıra kabinedeki 14 bakanın aday olduğu genel seçimde, milletvekili seçilemeyen başbakan da dahil bakanların kabineden istifa edecekleri daha evvelce belirtilmişti.
Seçimde aday olan öteki isimler ortasında eski Fransa Eğitim Bakanı Jean-Michel Blanquer ve çok sağcı Eric Zemmour da bulunuyor.
Yurt dışı seçmenin halihazırda oy kullandığı, çoğunlukla Ensemble ve Nupes adaylarını ikinci çeşide taşıdığı seçimde, bu tablonun yurt içi seçmenler için de geçerli olması beklenen görülüyor.