Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, 5G’ye geçebilmek için öncelikle altyapının ortak bir havuzda birleştirilmesi gerektiğini söyleyerek, “Benim çok temel teklifim, altyapıların ortak bir havuzda birleştirilmesidir. Mevcut işlerin de altyapıların birleştiği yeni bir şirket tarafından sürdürülmesi. O şirketin bir toptancı üzere toptan fiber hizmet verdiği, öteki perakende şirketlerin de ondan hizmet aldığı bir yapı olmalı. Bizim de bu şirketten baz istasyonu için baz istasyonuna, meskenler için konutlara, kurumlar için kurumlara ne gerekiyorsa ondan kiralamamız lazım” dedi. Erkan, isteyen herkesin şirkete ortak olabilmesinin de önünün açık olması gerektiğini lisana getirdi.
Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, 5G sürecine ve geleceğine ait görüşlerini iktisat basınının temsilcileriyle paylaştığı toplantıda ortak altyapı şirketinin bu işi hızlandıracak bir eleman olacağını belirtti. Erkan “Ortak altyapı şirketi konusunda herkes hemfikir. Burada çok gerçek bir vizyon ve stratejiyi ortaya koymak lazım. Model en kritik modül burada, hakikat modeli uygulamak lazım. Yanlışsız model nedir diye düşündüğümüzde, bir altyapı şirketinin ortak kurulması, isteyen şirketlerin kendi altyapılarını buraya bırakarak, şirket üzerinde hissedar olması, daha sonra da o şirketin perakende kullanıcısı olması üzere bir model üzerinde bizim fikrimiz var ancak bunun üzere onlarca model üretilebilir” halinde konuştu.
“Yeterince fiber olmazsa, 5G anlamsız bir teknoloji olarak hayatımıza girer” diyen Murat Erkan, “5G ihale sürecinde çok çabuk etmeye gerek yok, 9 ayı beklemeden erken doğum yapmamak lazım bu mevzuda, bu altyapıyı hakikat vakitte hayata geçirmeliyiz” dedi.
Fiber altyapıya 8-10 milyar dolar yatırım gerekli
Türkiye’nin fiber altyapıya OECD’nin birinci 10’undaki ülkeler ortasında olana kadar yatırım yapması gerektiğini tabir eden Erkan, “Fiber yaptığınız vakit yalnızca 5G’yi kurtarmayacaksınız, yalnızca 5G’ye hizmet etmeyeceksiniz. Tıpkı vakitte konutlardaki internetin de daha süratli ve kalıcı olmasını sağlayacaksınız. Kimilerine nazaran 1 milyon kilometre, bir diğerine nazaran 800 bin kilometre. Nereden baksanız yatırımsal olarak 8-10 milyar dolarlık bir yatırım demek. Bunu tek bir şirketin yapması çok kolay değil” diye konuştu.
5G’de tez edilmemeli çok kuvvetli 4.5G’miz var
5G’ye geçişte vakit konusunun çok değerli olduğunun altını çizen Erkan, “Zamanlama açısından, ortamın önümüzdeki 2-3 yıl içinde hazır olacağını düşünüyoruz. 9 ayı beklemeden erken doğum yapmamak lazım bu hususta. Bu altyapıyı hakikat vakitte hayata geçirmeliyiz. 5G ihale sürecinde çok tez etmeye gerek yok zira çok kuvvetli bir 4.5G şebekemiz var. Aslında bu tüketici açısından muhtaçlıkları karşılıyor. Ekosistem gelişiyor, erken çıkarak bu gelişimi engellememek lazım” dedi.
5G sürecine güçlü bir altyapı ile girdiklerine işaret eden Erkan, 5G’ye geçişte yanlışsız teknolojinin kıymetli olduğunu kaydettiği konuşmasında değerlendirmelerini şu başlıklarda topladı:
■ Teknolojide yatırımların, ekosistemin, yerliliğin, ulusallığın değere haiz olduğunu söylüyoruz. 5G’ye geçişte yerli ve ulusal ekosistemin hazır olması gerek. Yerli teknolojiler, ulusal teknolojiler bir an evvel gelişmeli, bunun için gerekli adımlar atılmalı. Yabancı teknolojiler, yabancı yatırımcı bu gelişimin önüne pürüz çıkarmamalı.
■ Havalimanlarında, limanlarda, stadyumlarda bu teknolojiye gereksinimimiz var, bunu da bir an evvel kurmamız lazım ki, ekosistem geliştiricileri, yerli-milli uygulamalar bunlara uygun tahlilleri bir an evvel geliştirsinler. Şu an süreksiz lisanslarla buralarda 5G’nin kullanılıyor olması lazım. Uygulanan yerlerin sayısının artması gerek.
■ 5G’ye geçişte yerliliğin ehemmiyeti büyük. Ortak altyapı ve dijitalleşme 5G’nin can damarı. Yerli ve ulusal teknolojilerle 5G’de dışa bağımlılığı minimuma indirmeliyiz. 5G’ye geçişin yerli ve ulusal imkanlarla yapılmasını, böylelikle en az dışa bağımlılık sağlanmasını önemsiyoruz. Bu mevzuda biz de elimizi taşın altına koyuyoruz. Hem ULAK A.Ş. ile hem de BTK’nın dayanağıyla HTK (Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi) oluşumu ile iş birliği içindeyiz. Yerli araba TOGG’daki üzere 5G’ye geçişte de ‘babayiğit’ olmaya adayız.
■ Hakikat stratejimiz ve sahip olduğumuz geniş spektrum sayesinde, 1,6 Gbps sürate ulaşabilen Türkiye’de tek, Avrupa’da birinci ve dünyada en yüksek 4.5G suratlarını sunan üç operatörden biriyiz. Şu an dünyada 5G kullanan birçok ülkedeki suratlara oranla daha yüksek süratte hizmet sağlıyoruz.
Turkcell’in büyüme rotası
Uzun vadede Superonline, fintech, data merkezi işlerimiz büyüyecek. Dünyada Türkiye’den bu türlü işlerin çıkması memnuniyetle karşılanacak bir şey. Onun dışında güç işimiz çok kıymetli. Bizim sürdürülebilirlik planlarımızda. Lakin güç bizim muhtaçlık duyduğumuz yani güce yatırım yapmak zorundayız gelecek açısından. Hayatımızda her vakit kıymetli bir maliyet ve sürdürülebilirlik kalemi olacak. Burada bizim yapacağımız şey yenilenebilir güç kaynaklarına yatırım yapmak. Bizim taahhüdümüz var, 2030 yılında bütün enerjiyi yenilenebilir güç kaynaklarından sağlamayı taahhüt ettik.
Ortaklığımızın dışında da TOGG için çalışıyoruz
Turkcell olarak TOGG’da başka babayiğit ortaklarımızla birlikte var gücümüzle çalışıyoruz. Ayrıyeten TOGG’a hizmet etmek için proje bazlı çalışan arkadaşlarımız var. Yapay zeka, cümbüş sistemleri, güvenlik sistemleri için çalışıyorlar. Ödeme sistemleriyle ilgili de çalışıyoruz. İşin içinde Paycell’in ve müşteri finansmanının da olduğu, değişik değişik alanlarda tahlil teklifleri götürüyoruz. Bizim birinci önceliğimiz, Türkiye’nin gururu olacak bir elektrikli araba. Bu noktada da Turkcell olarak ne gerekiyorsa yapmaya hazırız. Elektrikli mobilite işini de çok sevdik. Bu alan kocaman bir şeyi tabir ediyor. Çok değerli bir şey yaptık orada, elektrikli otomobilin en değerli komponentlerinden birisi pil, pilin de üretiminde dünyanın sayısı şirketlerinden biriyle TOGG ortak olarak üretime geçiyor.
5G için 5 doğru
5G’ye geçişin Türkiye için azami yarar ve randıman getirmesi için bu sürecin ‘çok boyutlu’ ele alınmasının ehemmiyetine dikkat çeken Erkan, “Turkcell olarak bu geçişi, ‘5G için 5 Doğru’ olarak söz ediyoruz. Bu sürecin yerlilik oranı yüksek gerçek teknoloji ve gerçek kurgulanmış ortak altyapıyla yanlışsız alanda, hakikat vakitte ve alışılmış ki gerçek maliyetle, çok boyutlu olarak ele alınması önemli” dedi.
Yüzlerce yerli şirketle çalışıyoruz
5G’de hakikat teknolojileri kullanan değil, üreten de olmamız lazım. Bu da yerli ve ulusal teknolojileri üretmekten geçiyor. Yerli ve ulusal olma ismine işbirliği yaptığımız yüzlerce firma sayabilirim, farklı farklı alanlarda. Mesela yakında lansman yapacağız. 5G konusunda 2 tane firma eser geliştirmiş. O eserleri birlikte yapacağız. Yüzlerce firma var. 5G dikey bir iş. Yatay olarak değil, dikey olarak bakmamız gerekiyor.
Stratejik iştirake sıcak bakıyoruz
(Superonline, lifebox, fizy, TV+. paydaşlık görüşmelerine ait olarak) Biraz yavaşladığını söyleyebilirim fakat bizim stratejik ortağa gereksinimimiz var. Bu işleri görüştüğümüz vakit çok net anlıyorlar. Biz de seçiciyiz orada. Küresel şartların yavaşladığını görüyorum lakin masa devam ediyor. Görüşmelerimizi yaptık. Muhakkak bir noktaya kadar geldik. Birtakımı daha yakın, birtakımı daha uzak. Bu şartlara karşın ilgi epeyce fazla fakat bizim seçici olduğumuzu da göz arkası etmeyelim. Pazarı büyütecek bizi diğer pazarlara sokacak stratejik yatırımcı olarak bakıyoruz. Farklı coğrafyalardan 10-12 farklı şirket var.