Kanada ve Danimarka’nın, Kuzey Kutbu’ndaki Hans Adası’nı bölüşmek için muahedeye vardığı açıklandı.
Kanada Kuzey İşleri Bakanı Dan Vandal, iki ülke ortasında yaklaşık 50 yıldır süren memleketler arası sorunun, varılan mutabakatla sona erdiğini duyurdu.
ANLAŞMA ONAYLANDI
Kanada hükümeti, Kuzey Kutbu’ndaki Hans Adası üzerinde varılan muahedeyi onaylayan bir kurul buyruğu yayımladı.
Vandal, “Uzun müddettir görüşmeler sürüyordu. Kıymetli olan mutabakatın yapılmış olması.” dedi.
Bakan Vandal muahedenin, bugün ilerleyen saatlerde düzenlenecek bir merasimle imzalanacağını ve merasime kendisinin de katılacağını söyledi.
Grönland’ın kuzey batısındaki yüzölçümü 1,3 kilometrekare olan büyük bir kaya modülünden ibaret ada, iki ülkenin de karasularına girdiği için onlarca yıl süren diplomatik uyuşmazlıkların konusu oldu.
Hans Adası, Kanada ve Grönland ortasındaki buzlu sulardan 180 metre dikey olarak yükseliyor. Her iki ülkenin de adadan tam olarak 18 kilometre uzakta olması memleketler arası hukuka nazaran ada üzerinde hak tez etmelerine müsaade veriyor.
1973 YILINDAN BU YANA SAVAŞ KONUSU
Hans Adası üzerindeki uyuşmazlık, Kanada ve Danimarka’nın Nares Boğazı su yolu üzerinden bir hudut kurmaya çalıştığı 1973 yılına kadar uzanıyor.
Kanada 1984’te adaya bir bayrak dikti ve bir şişe Kanada viskisi bıraktı. İlerleyen saatlerde, Danimarka’nın Grönland İşleri Bakanı, adayı helikopterle ziyaret ederek bir Danimarka bayrağı dikti. Ayrıyeten bayrak direğinin altına bir Danimarka içkisi ve “Danimarka Adasına beğenilen geldiniz” yazan bir not bıraktı.
Danimarka Arktik Okyanusu devriye gemisi, 1988’de adaya bayrak direği dikerek üzerinde Danimarka bayrağı olan bir höyük inşa etti.
Kuzey Ellesmere Adası’nın haritasını çıkaran Kanadalı jeologlar, 2001’de Hans Adası’na çıktılar.
Kanada Savunma Bakanı Bill Graham, 2005’te sembolik bir hareketle Hans Adası’nda yürüyüşe çıktı. Bakan Graham adaya ayak basmadan bir hafta evvel, Kanada Kuvvetleri, Kanada bayrağı ve plaketi yerleştirdi. Bu gelişmeyi protesto eden Danimarka, Kanada büyükelçisini geri çağırdı.
KANADA AVRUPA’YA KOMŞU OLDU
Aynı yıl her iki ülke de “bayrak savaşını durdurma vaktinin geldiğini” söyleyerek adayla ilgili müzakereleri yine başlatmayı kabul etti.
Uzmanlar muahedeyi, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısına karşı birleşik bir cephe göstermek ismine sembolik bir hareket olarak nitelendiriyor.
Anlaşma Kanada’nın birinci defa Danimarka ile bir kara sonunu paylaştığı manasına da geliyor.